Ανοικτή επιστολή προς το σύνολο των οφειλετών του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών στέλνει ουσιαστικά ο Συνήγορος του Πολίτη (ΣτΠ) γνωστοποιώντας ότι ξεκινά μια διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση για την εξομάλυνση των εξοντωτικών, υφιστάμενων νομοθετικών διατάξεων για τους ελεύθερους επαγγελματίες και το σύνολο των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι υπέρμετρες χρεώσεις των τακτικών εισφορών και τελών καθυστέρησης, η στέρηση, εκ του λόγου αυτού, της πρόσβασης σε παροχές ασθενείας και ο αναδρομικός καταλογισμός εισφορών ασθενείας.
Συγκεκριμένα, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει παραλάβει τις τελευταίες ημέρες πλήθος αναφορών από πολίτες ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ που διαμαρτύρονται για «υπέρμετρες» χρεώσεις τόσο τακτικών εισφορών όσο και τελών καθυστέρησης από τον Οργανισμό, τις οποίες θεωρούν μη ρεαλιστικές και δυσβάστακτες, ιδίως εν μέσω της οξείας οικονομικής κρίσης.
Επιπλέον, διαμαρτύρονται για τη στέρηση, εκ του ανωτέρω λόγου, πρόσβασης σε παροχές ασθενείας όσο και για τον αναδρομικό καταλογισμό εισφορών ασθενείας, ενώ δεν υφίσταται αντίστοιχη νομοθετική πρόβλεψη για αναδρομική κάλυψη δαπανών υγείας για το χρονικό διάστημα που αφορά ο συγκεκριμένος αναδρομικός καταλογισμός.
Σωρεύουν, επίσης, αίτημα διαγραφής οφειλών προς το ταμείο για παρελθούσες ασφαλιστικές περιόδους με αντίστοιχη διαγραφή συντάξιμων περιόδων.
Η θέση του Συνηγόρου
Ο Συνήγορος του Πολίτη, λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι α) οι περισσότερες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, β) το ύψος των εισφορών ΟΑΕΕ, καθώς και γ) τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις που επιβάλλονται σε καθυστερούμενες οφειλές είναι συχνά υπερβολικά.
Ο ΣτΠ θεωρεί ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι σε μεγάλο βαθμό μη λειτουργικό γι’ αυτό προτίθεται να συνεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, και ταυτόχρονα να υποβάλει προτάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αναγκαίες νομοθετικές αλλαγές και τροποποιήσεις διοικητικών πρακτικών.
Η συγκεκριμένη διαμεσολαβητική προσπάθεια του Συνηγόρου του Πολίτη προς τους αρμόδιους φορείς θα αφορά μεταξύ άλλων τόσο το θέμα της παροχής ιατροφαρμακευτικής κάλυψηςγια όλους τους πολίτες, όσο και τη δυνατότητα παροχής περισσότερων διευκολύνσεων και ευνοϊκότερων ρυθμίσεων για την εξόφληση καθυστερούμενων οφειλών.
Σημειωτέον, η αναφορά πολιτών για το συγκεκριμένο θέμα στο Συνήγορο του Πολίτη δεν αναστέλλει τις τυχόν εκ του νόμου προβλεπόμενες προθεσμίες για την υποβολή ενστάσεων στα αρμόδια διοικητικά όργανα ή την άσκηση ενδίκων μέσων και βοηθημάτων ενώπιον των δικαστηρίων.
Η επιστολή του ΣτΠ προς τους οφειλέτες του ΟΑΕΕ
Ο Συνήγορος του Πολίτη παρέλαβε την αναφορά σας, με την οποία διαμαρτύρεστε για «υπέρμετρες» χρεώσεις τόσο τακτικών εισφορών όσο και τελών καθυστέρησης από τον ΟΑΕΕ, τις οποίες θεωρείτε μη ρεαλιστικές και δυσβάστακτες, ιδίως εν μέσω της οξείας οικονομικής κρίσης.
Επί πλέον, διαμαρτύρεστε για τη στέρηση, εκ του ανωτέρω λόγου, πρόσβασης σε παροχές ασθενείας όσο και για τον αναδρομικό καταλογισμό εισφορών ασθενείας, ενώ δεν υφίσταται αντίστοιχη νομοθετική πρόβλεψη για αναδρομική κάλυψη δαπανών υγείας για το χρονικό διάστημα που αφορά ο συγκεκριμένος αναδρομικός καταλογισμός.
Σωρεύετε επίσης αίτημα διαγραφής οφειλών προς το ταμείο για παρελθούσες
ασφαλιστικές περιόδους με αντίστοιχη διαγραφή συντάξιμων περιόδων.
Κατ’ αρχάς, για τα ζητήματα που θέτετε, παραθέτουμε αναλυτικώς και ενημερωτικώς τις διατάξεις της ισχύουσας σήμερα νομοθεσίας:
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Καταστατικού του ΟΑΕΕ (Π.,. 258/2005), «Στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. υπάγονται όλα τα… φυσικά πρόσωπα … που ασκούν την δραστηριότητά τους στην Ελλάδα: … α) Οι επαγγελματίες και βιοτέχνες, … β) Τα ασκούντα εμπορία πρόσωπα, τα οποία κατά νόμο υπάγονται σε Εμπορικό, Βιομηχανικό ή Βιοτεχνικό Επιμελητήριο … Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών…».
Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 2 και 4 του Κανονισμού Κλάδου Υγείας ΟΑΕΕ (ΥΑ 35///1999: Έγκριση κανονισμού Κλάδου Υγείας ΟΑΕΕ), «…Α. Στον Κλάδο Υγείας του ΟΑΕΕ, υπάγονται υποχρεωτικά:1 … 1. Οι ασφαλιζόμενοι στον Κλάδο Ασθενείας του ΤΕΒΕ. … 2. Οι ασφαλιζόμενοι στον Κλάδο Ασθενείας του ΤΑΕ…. Οι εισφορές του κλάδου υγείας συνεισπράπονται2 με τις εισφορές του κλάδου σύνταξης και εφαρμόζονται οι οικείες διατάξεις περί του τρόπου εισπράξεως, των προθεσμιών καταβολής και κυρώσεων στις περιπτώσεις καθυστέρησης των εισφορών που ισχύουν για τις εισφορές του Κλάδου Σύνταξης….».
Σύμφωνα δε με το άρθρο 6 της Υπουργικής Απόφασης (ΥΑ 35/1385/1999: Έγκριση Κανονισμού Κλάδου Υγείας ΟΑΕΕ), για τη διατήρηση του δικαιώματος σε παροχές υγείας και της θεώρησης του βιβλιαρίου ασθενείας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ηκαταβολή ή η εξόφληση των απαιτητών μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών.
Απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής εισφορών για τον Κλάδο Υγείας του ΟΑΕΕ έχουν οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ, εφόσον είναι άμεσα ασφαλισμένοι ή συνταξιούχοι από δική τους απασχόληση για παροχές ασθενείας σε άλλο Ασφαλιστικό Οργανισμό.
Περαιτέρω, η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Καταστατικού του ΟΑΕΕ, είναι υποχρεωτική. Η υποχρέωση αυτή διαρκεί όσο διαρκεί και η ασφαλιστική σχέση του ασφαλισμένου με τον Οργανισμό, όπως ορίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 9,10 και 11 του Καταστατικού του ΟΑΕΕ :
«… Η ασφαλιστική σχέση του ασφαλισμένου με τον Οργανισμό αρχίζει:… Από την ημερομηνία έναρξης άσκησης του επαγγέλματος στην αρμόδια _.Ο.Υ.4, εκτός των ιδιοκτητών, χρηστών και εκμεταλλευτών *.Χ. αυτ/των, που αρχίζει από την ημερομηνία που απέκτησαν την ιδιότητα αυτή και των ιδιοκτητών από κληρονομικό δικαίωμα, των οποίων αρχίζει μετά παρέλευση 9 μηνών από την ημερομηνία θανάτου….
Η ασφαλιστική σχέση του ασφαλισμένου με τον Οργανισμό λήγει:
α) Με την οριστική διακοπή επαγγέλματος υπαγόμενου στην ασφάλιση του Οργανισμού.
β) Με την έλλειψη των απαιτούμενων στο άρθρο 2 του παρόντος προϋποθέσεων…
ε) Με την πτώχευση.
Ως ημερομηνία διακοπής του επαγγέλματος λαμβάνεται η βεβαιωθείσα από τη ΔΟΥ ημερομηνία οριστικής παύσης εργασιών6 του φυσικού ή νομικού προσώπου…».
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η θέση της επιχείρησης σε αδράνεια δεν απαλλάσσει τον ασφαλισμένο από την υποχρέωση της καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Επίσης, σχετικά με το αίτημά σας για επιστροφή των εισφορών που έχετε καταβάλει στον ΟΑΕΕ, κατά τη διάρκεια της ασφάλισής σας στο φορέα, θα ήθελα να σας γνωρίσω ότι, κατά γενική αρχή του ασφαλιστικού δικαίου, οι εισφορές των ασφαλισμένων, οι οποίες καλύπτουν νομίμως χρόνο υποχρεωτικής ασφάλισης και περιλαμβάνονται μεταξύ των πόρων των
ασφαλιστικών οργανισμών, με τους οποίους σχηματίζεται το ασφαλιστικό κεφάλαιο, δεν επιστρέφονται σε αυτούς που τις κατέβαλαν και όταν ακόμη καθίσταται βέβαιο από ταπράγματα ότι δεν είναι εφικτή η χορήγηση ασφαλιστικών παροχών (ΣτΕ 701/1984 ΝοΒ 33/177) δεν κατοχυρώνεται, δηλαδή, η πλήρης ανταποδοτικότητα ασφαλιστικών εισφορών και παροχών.
Κατόπιν αυτού, δεν είναι δυνατή η αναζήτηση των ασφαλιστικών εισφορών που έχετε καταβάλει στον ασφαλιστικό σας φορέα, εφόσον νομίμως έχουν καταβληθεί, ακόμα κι αν η καταβολή τους δεν συνδέεται άρρηκτα με τη λήψη σύνταξης ή τη λήψη παροχών ασθενείας από τον φορέα.
Με βάση τα προαναφερθέντα, εφόσον ασκείτε δραστηριότητα υπαγόμενη στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, η υπαγωγή σας και η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, τόσο για τον Κλάδο Σύνταξης όσο και για τον Κλάδο Υγείας ΟΑΕΕ είναι υποχρεωτική από την πλευρά σας.
Ως προς το αίτημά σας για «διαγραφή» της οφειλής σας προς τον ΟΑΕΕ δεν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία, παρά μόνο παραγραφή μετά την παρέλευση 20ετίας. Ειδικότερα, οι διατάξεις του άρθρου 17 του Καταστατικού του Οργανισμού ορίζουν ότι, «…Το δικαίωμα του Οργανισμού προς είσπραξη εισφορών παραγράφεται μετά από παρέλευση 20ετίας από τη λήξη του οικονομικού έτους8, κατά το οποίο αυτές κατέστησαν απαιτητές. Σε περίπτωση έκδοσης Π.Ε.Ε.Π.Τ. ή ρύθμισης των οφειλών σε δόσεις ή υποβολής μήνυσης από τον Οργανισμό ή σε κάθε άλλη περίπτωση προβλεπόμενη από τον Κ.Ε.*.Ε. η παραγραφή διακόπτεται και αρχίζει νέα 20ετής.
Ο ασφαλισμένος δικαιούται να καταβάλλει τις εισφορές και μετά την παραγραφή αυτών, με το ισχύον ασφάλιστρο του χρόνου καταβολής και τις νόμιμες προσαυξήσεις.
Στην περίπτωση αυτή ο Οργανισμός υποχρεούται να συνυπολογίσει το χρόνο, για τον οποίο καταβλήθηκαν οι εισφορές, ως χρόνο ασφάλισης…».
Σχετικά με την αναγκαστική είσπραξη οφειλόμενων εισφορών, η Γενική διεύθυνση Ασφάλισης του ΟΑΕΕ μας ενημέρωσε ότι αρμόδια υπηρεσία για την έκδοση των σχετικών Πράξεων Επιβολής Εισφορών είναι πλέον το νέο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).
Γενικότερα, η αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΕ ενημερώνει τους ασφαλισμένους που έχουν οφειλές ότι θα πρέπει να εξετάσουν την περίπτωση υπαγωγής τους στις υπάρχουσες ρυθμίσεις, ήτοι,
1. Ρύθμιση «ΝΕΑΣ ΑΡΧΗΣ», η οποία συνίσταται στην εξόφληση των οφειλών, που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2012, σε 48 μηνιαίες δόσεις με έκπτωση στα τέλη καθυστέρησης ανάλογα με το χρόνο εξόφλησης. Για καθυστερούμενες εισφορές από 1.1.2013 ισχύει παράλληλη ρύθμιση σε 12 δόσεις.
2. Πάγια ρύθμιση σε 12 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, για την οποία δεν απαιτείται φορολογική ενημερότητα.
Για περισσότερες πληροφορίες ως προς τις προϋποθέσεις, τα δικαιολογητικά και τους όρους της ρύθμισης θα πρέπει να απευθυνθείτε στο Περιφερειακό Τμήμα ΟΑΕΕ της περιοχής σας ή να αναζητήσετε μέσω της ιστοσελίδας του ΟΑΕΕ (www.oaee.gr) τις σχετικές Εγκυκλίους του ΟΑΕΕ (Εγκύκλιος 32/25.6.2013 και Εγκύκλιος 33/10.7.2013).
Τέλος, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι το Υπουργείο Υγείας παρέχει το δικαίωμα στους ασφαλισμένους που έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα να εγγραφούν στο Πρόγραμμα «Εισιτήριο Ελεύθερης Πρόσβασης» για την παροχή, ωστόσο, υπηρεσιών μόνο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες υποβολής αίτησης υπάρχουν στην ιστοσελίδα www.healthvoucher.gr.
Ο Συνήγορος του Πολίτη λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι περισσότερες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, ότι το ύψος των εισφορών ΟΑΕΕ, καθώς και τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις που επιβάλλονται σε καθυστερούμενες οφειλές είναι συχνά υπερβολικά και θεωρώντας ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό μη λειτουργικό, προτίθεται να συνεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, και ταυτόχρονα να υποβάλει προτάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αναγκαίες νομοθετικές αλλαγές και τροποποιήσεις διοικητικών πρακτικών.
Η συγκεκριμένη διαμεσολαβητική προσπάθεια του Συνηγόρου του Πολίτη προς τους αρμόδιους φορείς θα αφορά μεταξύ άλλων τόσο το θέμα της παροχής ιατροφαρμακευτικής κάλυψης για όλους τους πολίτες, όσο και τη δυνατότητα παροχής περισσότερων διευκολύνσεων και ευνοϊκότερων ρυθμίσεων για την εξόφληση καθυστερούμενων οφειλών…
